LIỆU PHÁP TIÊM TĂNG SINH - GIẢI PHÁP MỚI CHO BỆNH CƠ XƯƠNG KHỚP

         Bs.CKI. Phạm Quốc Việt

BV YHCT TP.HCM

Ths.Bs. Nguyễn Trương Minh Thế

Giảng viên ĐH Y Dược TP.HCM

           

          Trong thực hành lâm sàng, một trong những vấn đề gây đau đầu cho bác sĩ khi điều trị các tổn thương của hệ thống vận động đó là các chấn thương dây chằng, khớp, gân cơ,.. cụ thể là các bệnh lý như viêm lồi cầu ngoài cẳng tay (tennis elbow), viêm cân gan bàn chân, viêm gân gót chân (viêm gân Achilles), trượt đốt sống, thoát vị đĩa đệm cột sống, thoái hóa khớp gối,.. sẽ gây đau kéo dài, phục hồi chậm, đáp ứng kém với các thuốc kháng viêm mạnh, thậm chí một số trường hợp không đáp ứng với Corticoid. Ngoài ra còn gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống do giảm hoặc mất chức năng của gân cơ, lỏng lẻo khớp và các tác dụng phụ của việc sử dụng nhiều thuốc giảm đau, kháng viêm trong thời gian dài…

          Giải pháp được xem là tối ưu để giải quyết vấn đề này đó là làm thế nào có thể phục hồi được các tổn thương dây chằng, sụn khớp, gân cơ mà không gây tác dụng phụ như các biện pháp điều trị phổ biến hiện nay.

 

          Trong những năm gần đây “Liệu pháp tiêm tăng sinh” được xem là một trong những ứng cử viên sáng giá nhất để điều trị các vấn đề đau cơ xương khớp mạn tính. Phương pháp này được sử dụng gần 100 năm nay tại Mỹ, tuy nhiên từ năm 1950 trở lại đây với càng nhiều các nghiên cứu có số lượng và chất lượng tốt hơn, phương pháp này đã có phác đồ điều trị chính thức và ngày càng phổ biến hơn.

 

 

          VẬY LIỆU PHÁP TIÊM TĂNG SINH LÀ GÌ?

          Liệu pháp tăng sinh là một kỹ thuật tiêm tái tạo, không phẫu thuật, đưa một lượng nhỏ dung dịch gây kích ứng vào vị trí chèn gân hoặc dây chằng bị đau, khớp thoái hóa, và các vùng cạnh khớp trong một liệu trình điều trị (thông thường sẽ tiêm từ 3 đến 6 lần, cách nhau 2 tuần) để thúc đẩy sự phát triển của các tế bào và mô bình thường. Các dung dịch gây kích ứng tại Mỹ tên là SS (sclerosing solution) thường chứa polidocanol, mangan, kẽm, ozone, glycerin hoặc phenol. Trong một số trường hợp, cũng có thể dùng các giải pháp tế bào tự thân, như huyết tương giàu tiểu cầu (PRP), tủy xương hoặc mô mỡ.

          Liệu pháp tiêm tăng sinh sẽ kích thích quá trình sửa chữa và tái tạo tự nhiên của cơ thể ở khớp, tái phát triển mô liên kết, dây chằng, gân cơ, phục hồi có độ bền sụn khớp, ổn định các cấu trúc như mô, giúp dây chằng, gân cơ, sụn khớp dày và khỏe hơn.

 

          TIÊM TĂNG SINH CÓ GIỐNG TIÊM CORTICOID KHÔNG?

          Hoàn toàn không giống nhau. Khi tiêm corticoid vào khớp có thể giúp giảm đau rất hiệu quả. Tuy nhiên, trên thực tế, chúng tôi thường gặp những bệnh nhân đã tiêm Corticoid nhiều lần và những mũi tiêm gần đây không còn hiệu quả với họ nữa.

          Trong nhiều nghiên cứu cho thấy Corticoid làm đẩy nhanh quá trình thoái hóa xương khớp, phá hủy sụn, sau đó sẽ khiến cơn đau mạn tính trở nên trầm trọng hơn. Trong khi tiêm tăng sinh giúp sửa chữa các dây chằng, gân cơ bị tổn thương và yếu, giúp chúng phục hồi và chắc chắn hơn.

 

          HIỆU QUẢ CỦA TIÊM TĂNG SINH ĐƯỢC BAO LÂU?

          Một nghiên cứu vào tháng 12 năm 2020 trên tạp chí Anesthesia and Pain Medicine cho thấy liệu pháp tiêm tăng sinh có tác dụng rõ ràng và tích cực đối với chứng đau cơ xương khớp mạn tính từ 6 tháng đến 1 năm, hiệu quả hơn so với tập thể dục và nó có tác dụng tương tự so với PRP và tiêm Corticoid.

          CÁC BỆNH LÝ NÀO THÍCH HỢP ĐIỀU TRỊ BẰNG LIỆU PHÁP TIÊM TĂNG SINH?

          - Các chấn thương dây chằng, bong gân gặp trong chấn thương sinh hoạt hoặc người chơi thể thao, vận động viên,.. gây đau đớn và chậm hồi phục. Hoặc nghiêm trọng hơn là các chấn thương gây trật khớp, dãn dây chằng đã xảy ra nhiều năm và thường xuyên tái phát.

          - Các vấn đề thoái hóa xương khớp gặp ở người lớn tuổi (thoái hóa cột sống cổ, thắt lưng, khớp vai, khớp gối,..), đã thất bại với các phương pháp tiêm axit hyaluronic (chất nhờn nhân tạo), tiêm Corticoid,..

 

           TIÊM TĂNG SINH CÓ TÁC DỤNG PHỤ KHÔNG?

          Câu trả lời là có.

          - Cảm giác đau. Sau khi tiêm người bệnh sẽ có cảm giác đau âm ỉ, căng tức nhẹ trong 1 – 2 ngày, do tác dụng của thuốc gây kích thích vị trí tổn thương để kích hoạt quá trình sửa chữa và tái tạo, nên đây là phản ứng có lợi.

          - Sưng nhẹ và bầm tím tại một số vị trí tiêm, tuy nhiên vấn đề này sẽ phục hồi rất nhanh, sưng và vết bầm sẽ tự hết trong vài ngày.

 

          CHỐNG CHỈ ĐỊNH CỦA LIỆU PHÁP TIÊM TĂNG SINH LÀ GÌ?

          Chống chỉ định tuyệt đối với liệu pháp tăng sinh là rất ít và bao gồm các bệnh nhiễm trùng cấp tính như viêm mô tế bào, áp xe cục bộ hoặc viêm khớp nhiễm trùng. Chống chỉ định tương đối bao gồm viêm khớp do gút cấp tính và gãy xương cấp tính.