BS Phạm Duy Linh
ThS. BS. Nguyễn Trương Minh Thế
Phòng khám Đông y Vạn Hoa Minh
Vẹo cổ cấp là một bệnh lý cơ xương khớp, thường gặp ở người trẻ tuổi, nguyên nhân do lạnh, mệt mỏi, căng thẳng, tư thế sai lệch,...
Theo y học cổ truyền, vẹo cổ cấp thuộc phạm vi chứng "Lạc chẩm", biểu hiện là cổ bị vẹo nghiêng một bên, đau nhức, cứng cổ, khó quay đầu.
Vẹo cổ cấp là gì?
Vẹo cổ cấp hay trẹo cổ cấp là một dạng rối loạn vận động liên quan đến sự co thắt cơ vân. Bệnh thể hiện tình trạng các cơ ở cổ gáy bị co thắt quá mức khiến đầu nghiêng sang một bên xoay trở khó khăn kèm theo cảm giác đau đớn, khó chịu thậm chí có thể đau lan xuống bả vai.
Bệnh do nhiều nguyên nhân gây nên như:
- Làm việc quá lâu mà không có sự thay đổi tư thế khiến các cơ vùng cổ và bả vai bị co thắt gây đau mỏi liên tục, đau nhói tại một vùng ở bả vai.
- Nhiễm lạnh đột ngột: điều hòa, quạt gió quay vào vùng cổ gáy, để đầu ướt đi ngủ,… Hoặc vận động sai tư thế như đột ngột quay cổ, nằm ngủ gối đầu cao, với tay lên cao quá tầm vận động cũng gây khởi phát bệnh.
- Bên cạnh đó tình trạng thoái hoá cột sống cổ hoặc thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là những yếu tố góp phần làm bệnh phát sinh hoặc nặng thêm.
Nguyên nhân gây vẹo cổ cấp theo y học cổ truyền là:
- Do phong hàn xâm nhập, gây bế tắc kinh lạc, dẫn đến khí huyết không lưu thông, gây đau nhức, cứng cổ. Thường gặp ở những người làm việc trong môi trường có không khí lạnh, ngồi phòng máy lạnh, tắm khuya,...
- Do khí huyết hư suy, không nuôi dưỡng được gân cốt, dẫn đến gân cốt bị tổn thương, gây đau nhức, cứng cổ. Gặp ở những người sức khỏe kém, sau bệnh nặng, cơ thể suy nhược, người lớn tuổi, phụ nữ sau sinh,..
- Do can uất, khí trệ, gây khí huyết ứ trệ ở cổ, dẫn đến đau nhức, cứng cổ. Gặp ở những người thường xuyên có trạng thái căng thẳng, stress, áp lực cuộc sống, công việc, gia đình, học tập,..
Điều trị vẹo cổ cấp như thế nào?
Nguyên tắc điều trị là giảm đau, giảm co thắt các cơ đang co cứng và phục hồi tầm vận động cột sống cổ.
Điều trị cụ thể nên kết hợp dùng thuốc và các phương pháp không dùng thuốc.
Không dùng thuốc:
- Châm cứu – cứu ấm: Các huyệt Lạc chẩm, Hợp cốc, Liệt khuyết, Phong trì, Thiên trụ, Đại trữ, Phong môn, Kiên tỉnh,…
- Xoa bóp, bấm huyệt, tập vận động: xoa, xát, miết, day vùng cổ vai kết hợp với ấn các huyệt như trên. Tập các bài tập kéo giãn các nhóm cơ vùng cổ gáy (cơ thang, ức đòn chũm, cơ gối đầu,…)
- Nhiệt trị liệu: chườm thảo dược nóng, hồng ngoại, đắp paraphin,…
- Các phương pháp vật lý trị liệu khác: điện phân, điện xung, siêu âm, sóng ngắn,…
Các biện pháp không dùng thuốc giúp giảm đau nhanh chóng, giãn cơ, tăng cường tuần hoàn tại chỗ, phục hồi độ linh hoạt của các vận động cổ.
Dùng thuốc:
- Y học hiện đại: các nhóm thuốc giảm đau (Paracetamol, Tramadol, Codeine,..), giãn cơ (Tolperisone, Eperisone,...), kháng viêm không steroid (Ibuprofen, Meloxicam, Celecoxib,…).
- Y học cổ truyền: tùy theo nguyên nhân các thầy thuốc đông y sẽ dùng các bài thuốc điều trị trực tiếp vào nguyên nhân gây bệnh như khu phong, tán hàn, trừ thấp để giải quyết nguyên nhân do ngoại tà (gặp lạnh, ẩm thấp,..); Bổ khí dưỡng huyết để giải quyết nguyên nhân do cơ thể suy yếu, hư nhược; Sơ Can giải uất, hoạt huyết thư cân giải quyết nguyên nhân do căng thẳng, stress.
Phòng ngừa vẹo cổ cấp bằng cách nào?
Để phòng ngừa nguy cơ bị vẹo cổ cấp hay là tái phát lại bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Điều chỉnh tư thế làm việc hay sinh hoạt hằng ngày hợp lý như cần giữ cổ luôn thẳng, không cúi gập cổ quá lâu. Không nên ngồi làm việc quá lâu, nghỉ ngơi khoảng 5 – 10 phút sau 45 – 60 phút làm việc, ngủ với gối không quá cao hay quá thấp.
- Thường xuyên tập luyện sự linh hoạt, sức mạnh và sự dẻo dai của nhóm cơ vùng cổ gáy qua các bài tập dưỡng sinh hay yoga. Những động tác như ưỡn cổ, cúi đầu về phía trước, ngửa đầu ra phía sau, nghiêng đầu sang trái, sang phải, xoay tròn đầu và cổ, cử động cổ lên xuống…
- Tránh vận động cổ một cách đột ngột hay quá sức
- Luôn giữ cho cơ thể ấm áp, đặc biệt là vùng cổ gáy trong thời tiết lạnh.
- Sắp xếp công việc hợp lý, tránh các trạng thái căng thẳng, áp lực trong thời gian dài. Giữ trạng thái tinh thần tích cực, lạc quan.
- Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, ăn uống cân bằng, đầy đủ nhóm thịt, cá, trứng, sữa, rau xanh, trái cây.
- BÀI TẬP PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ ĐAU LƯNG (15.04.2024)
- LIỆU PHÁP TIÊM TĂNG SINH - GIẢI PHÁP MỚI CHO BỆNH CƠ XƯƠNG KHỚP (29.02.2024)
- BÀI TẬP PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ ĐAU CỔ VAI GÁY (28.02.2024)
- KHÔNG NÊN UỐNG THUỐC VỚI NƯỚC TRÀ HOẶC CÀ PHÊ! (17.11.2023)
- CỨU ẤM - MỘT PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ ĐỘC ĐÁO VÀ HIỆU QUẢ CỦA Y HỌC CỔ TRUYỀN (16.11.2023)
- BÀI TẬP PHÒNG NGỪA VÀ KIỂM SOÁT ĐAU TẠI VÙNG VAI (15.11.2023)
- CHÂM CỨU ĐIỀU TRỊ ĐAU GÓT CHÂN (14.11.2023)
- ĐAU DO GÚT CẤP "DỮ DỘI" CỠ NÀO? (14.11.2023)
- BÀI THUỐC XÔNG ĐIỀU TRỊ CẢM MẠO TẠI NHÀ (11.11.2023)
- BÀI TẬP GIÚP GIẢM ĐAU & PHÒNG NGỪA ĐAU CỔ GÁY (03.11.2023)