NGƯỜI BỆNH XƯƠNG KHỚP CÓ CẦN KIÊNG “MĂNG, CÀ” NHƯ “ÔNG BÀ XƯA” THƯỜNG DẠY KHÔNG?

ThS.BS. Nguyễn Trương Minh Thế

Phòng khám Đông y Vạn Hoa Minh

 

 

Đau nhức xương khớp là tình trạng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt là những bệnh nhân mắc các bệnh như viêm khớp, thoái hóa khớp, và gout. Để kiểm soát triệu chứng đau và cải thiện chất lượng cuộc sống, ngoài việc tuân thủ điều trị y khoa, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc giảm viêm và hạn chế cơn đau. Một số thực phẩm có thể làm tình trạng viêm nặng hơn, gây đau nhức nhiều hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các thực phẩm như măng tre, cà tím, và cà pháo - những loại cần hạn chế hoặc tránh đối với người bệnh xương khớp.

1. Măng Tre: Tăng Axit Uric Và Gây Viêm

Măng tre, đặc biệt là măng tươi, là một trong những thực phẩm cần đặc biệt thận trọng đối với người bị đau nhức xương khớp, nhất là người mắc bệnh gout. Măng chứa cyanogenic glycosides, một chất có thể chuyển hóa thành cyanide, chất độc hại cho hệ thần kinh và có thể kích hoạt phản ứng viêm trong cơ thể.

Ngoài ra, măng có khả năng làm tăng mức axit uric trong cơ thể. Axit uric tích tụ trong khớp dưới dạng tinh thể urate gây nên những cơn đau nhức dữ dội, đặc biệt là ở những bệnh nhân gout. Việc tiêu thụ quá nhiều măng có thể dẫn đến tăng axit uric và làm tình trạng đau nhức khớp tồi tệ hơn.

Nghiên cứu của Wu. và cộng sự vào năm 2019 chỉ ra rằng măng tre có thể tăng mức axit uric và gây ra sự tích tụ tinh thể urate, đặc biệt ở những người có nguy cơ mắc bệnh gout. Viện y tế quốc gia Hoa kỳ (National Institutes of Health - NIH) cũng cảnh báo việc tiêu thụ các thực phẩm có chứa cyanide có thể gây rối loạn chức năng hệ thần kinh và tác động tiêu cực đến người bị bệnh mạn tính.

Lời khuyên: Người bị đau nhức xương khớp, đặc biệt là bệnh nhân gout, nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn việc tiêu thụ măng tre để kiểm soát tình trạng bệnh.

2. Cà Tím: Chứa Solanine Gây Viêm

Cà tím thuộc nhóm thực vật họ cà (Solanacea), bao gồm cả cà chua và khoai tây. Những thực vật này chứa solanine, một chất tự nhiên có thể gây ra phản ứng viêm ở một số người. Mặc dù solanine có ở mức an toàn trong các loại thực phẩm, một số người có cơ địa nhạy cảm có thể gặp triệu chứng đau nhức gia tăng do tác động của chất này. Solanine có khả năng kích thích phản ứng viêm, làm nặng thêm các triệu chứng của viêm khớp.

Một số nghiên cứu như Chavarro. (2014) và Arumugam. (2018) đã chỉ ra rằng, những người bị viêm khớp và nhạy cảm với solanine có thể gặp tình trạng đau nhức nặng hơn sau khi ăn cà tím.

Lời khuyên: Nếu bạn bị đau nhức xương khớp và nghi ngờ có nhạy cảm với thực phẩm họ cà, hãy hạn chế ăn cà tím và các loại thực phẩm tương tự. Bạn nên chú ý ghi lại cảm giác sau khi tiêu thụ để xác định liệu loại thực phẩm này có phải là nguyên nhân gây ra cơn đau hay không.

3. Cà Pháo: Gây Viêm Và Tăng Muối

Giống như cà tím, cà pháo cũng thuộc họ cà và chứa solanine, có khả năng gây viêm ở những người nhạy cảm. Tuy nhiên, ngoài solanine, cà pháo thường được chế biến dưới dạng dưa muối hoặc cà muối. Thực phẩm muối chua thường chứa lượng muối cao, và việc tiêu thụ nhiều muối có thể làm tăng nguy cơ mất xương, đặc biệt là ở những người bị loãng xương hoặc viêm khớp.

Muối có thể gây tích nước, làm tăng áp lực lên các khớp và dẫn đến tình trạng viêm tồi tệ hơn. Các nghiên cứu cho thấy rằng chế độ ăn nhiều muối có thể làm nặng thêm tình trạng viêm và đau nhức khớp.

Lời khuyên: Người bị viêm khớp và các bệnh xương khớp nên hạn chế ăn cà pháo, đặc biệt là dưới dạng muối chua, để tránh tình trạng viêm và đau khớp nặng hơn.

4. Tăng Phản Ứng Viêm Do Thực Phẩm Thuộc Họ Cà

Các thực phẩm thuộc họ cà như cà tím, cà pháo, và thậm chí cà chua, có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch ở một số người nhạy cảm. Những người này thường gặp phải hiện tượng tăng cytokine, các chất kích thích viêm. Khi các phản ứng viêm này tăng cao, mô khớp có thể bị tổn thương, dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp hoặc viêm khớp nặng hơn.

NGƯỜI BỆNH XƯƠNG KHỚP NÊN TĂNG CƯỜNG CÁC THỰC PHẨM SAU

Thay vì tiêu thụ những thực phẩm có khả năng gây viêm, người bị đau nhức xương khớp nên tập trung vào các loại thực phẩm giàu chất chống viêm và tốt cho khớp. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng một số thực phẩm sau đây có thể giúp giảm viêm và cải thiện tình trạng bệnh:

• Omega-3: Có trong cá hồi, cá thu, và hạt lanh, Omega-3 là loại axit béo có khả năng giảm viêm hiệu quả. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng bổ sung Omega-3 giúp giảm đau và cải thiện chức năng khớp.
• Rau xanh lá đậm: Các loại rau như cải bó xôi, cải xoăn chứa nhiều polyphenol và flavonoids, là các chất chống viêm tự nhiên. Chúng giúp bảo vệ mô khớp và giảm nguy cơ thoái hóa khớp.
• Trái cây giàu chất chống oxy hóa: Các loại trái cây như việt quất, dâu tây, và cam chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp giảm stress oxy hóa, một trong những nguyên nhân gây viêm khớp.
• Dầu ô-liu nguyên chất: Đây là một nguồn chất béo lành mạnh giàu oleocanthal, một chất chống viêm tự nhiên có cơ chế tương tự thuốc ibuprofen, giúp giảm đau và viêm hiệu quả.

Kết Luận

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc quản lý triệu chứng đau nhức xương khớp. Các thực phẩm như măng tre, cà tím, và cà pháo có thể gây ra hoặc làm nặng thêm các triệu chứng do chứa các hợp chất có khả năng kích thích viêm, làm tăng axit uric hoặc chứa nhiều muối. Người bị bệnh xương khớp nên hạn chế hoặc tránh các thực phẩm này và thay thế bằng các loại thực phẩm giàu chất chống viêm để giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Luôn nhớ rằng: Mỗi người có cơ địa khác nhau, do đó, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.