MỖI NGÀY ĂN 3 QUẢ TÁO, TRĂM TUỔI KHÔNG GIÀ

ThS.BS. Nguyễn Trương Minh Thế

Giảng viên ĐH Y Dược TP. HCM

 

Táo đỏ và Táo đen từ lâu đã được biết đến như những loại quả quý giá trong y học cổ truyền và dinh dưỡng hiện đại.

          Đông y cho rằng, Táo đỏ có vị ngọt, tính ấm, quy vào 3 kinh Tỳ, Vị và Tâm. Có tác dụng bổ trung ích khí, dưỡng huyết an thần, thường dùng để điều trị Tỳ Vị hư nhược, khí huyết bất túc, ăn ít, phân lỏng, mệt mỏi, tim đập nhanh, mất ngủ, phụ nữ tạng táo, doanh vệ bất hòa. Dùng riêng cũng có hiệu quả, như trong 'Chứng Trị Chuẩn Thằng' trị tạng táo, tự buồn, tự khóc, tự cười, dùng Táo đỏ đốt tồn tính, pha với nước gạo mà uống. Vì tạng táo thường liên quan đến Tâm âm bất túc, Tâm hỏa thịnh, và thường Tâm khí cũng bất túc, nên thường phối hợp với Tiểu mạch, Cam thảo, như trong bài thuốc Cam Mạch Đại Táo Thang (Kim Quỹ Yếu Lược). Ngoài ra, Táo đỏ còn có tác dụng bảo vệ khí vị, làm dịu độc tính của thuốc, như trong bài thuốc Thập Táo Thang (Thương Hàn Luận). Nghiên cứu dược lý hiện đại chứng minh, Táo đỏ có tác dụng tăng cường cơ lực, tăng cân, tăng tiết dịch tiêu hóa, bảo vệ gan, an thần gây ngủ. Thánh y Trương Trọng Cảnh, rất thích dùng Táo đỏ. Trong Thương Hàn Luận có tổng cộng 112 phương thuốc, trong đó có 40 phương dùng Táo đỏ, tỷ lệ sử dụng trên 40%.

 

 

Táo đỏ, mặc dù là loại quả tốt cho sức khỏe, nhưng do hàm lượng đường cao, không thích hợp cho người bị tiểu đường, táo bón, nội nhiệt nặng. 'Tùy Tức Cư Ẩm Thực Phổ' nói rằng: 'Ăn nhiều gây đầy bụng, tiêu chảy, khát nóng, rất không tốt cho người… trẻ em, phụ nữ sau sinh và các bệnh nhiệt, bệnh nóng, vàng da, phù thũng, cam tích, đờm trệ, đều kiêng dùng.'

Trong cuộc sống hàng ngày, Táo đỏ có thể ăn như một món ăn vặt, dùng để pha nước làm trà, hoặc cho vào cháo, canh.

Còn về Táo đen (đại Táo) còn gọi là ô Táo, được làm từ táo tươi qua quá trình chế biến đặc biệt. 

Thần Nông Bản Thảo Kinh luận về đại Táo: "Vị ngọt bình, chủ trị tà khí ở Tâm và bụng, an trung dưỡng Tỳ, giúp thông mười hai kinh. Bình Vị khí, thông cửu khiếu, ích khí sinh tân, kinh sợ, tứ chi nặng nề; điều hòa các vị thuốc." Bản Thảo Kinh Sơ nói về đại Táo: "Ngọt có thể bổ trung, ấm có thể ích khí, ngọt ấm có thể bổ Tỳ Vị và sinh tân dịch, thì mười hai kinh mạch tự thông, cửu khiếu lợi, tứ chi hòa." Bản Thảo Cương Mục nói về đại Táo: "Táo vị ngọt, tính ấm, có thể bổ trung ích khí, dưỡng huyết sinh tân, dùng để điều trị tỳ hư nhược, ăn ít, phân lỏng, khí huyết hư."

Câu nói “一天三枣，终身不老” (Nhất thiên tam táo, chung thân bất lão - Ngày ăn ba quả táo, trăm tuổi không già) không chỉ là một lời khuyên dân gian mà còn chứa đựng nhiều giá trị dinh dưỡng và sức khỏe.

 

 

CÔNG DỤNG TỐT CỦA TÁO

 

Táo đỏ chứa nhiều vitamin phong phú như vitamin A, vitamin C, vitamin B2 và nhiều loại vitamin khác. Hàm lượng vitamin C trong Táo đỏ tươi cao hơn cam từ 7 đến 10 lần, và cao gấp 75 lần so với táo! Không chỉ vậy, Táo đỏ còn chứa 14 loại axit amin có lợi cho sức khỏe như lysine, arginine, cùng với 6 loại axit hữu cơ như axit malic, axit tartaric, các hợp chất flavonoid và 36 loại nguyên tố vi lượng như canxi, sắt, phốt pho. Táo đỏ giúp bổ trung ích khí, dưỡng huyết an thần, tăng cường chức năng tiêu hóa và cải thiện giấc ngủ. Ngoài ra, Táo đỏ còn có tác dụng bảo vệ gan và tăng cường hệ miễn dịch.

Táo đen chứa nhiều thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe, bao gồm protein, chất béo, carbohydrate, nhiều loại vitamin, canxi, sắt, v.v. Giá trị dinh dưỡng lớn nhất của Táo đen là chứa nhiều chất xơ và pectin, giúp tiêu hóa và làm mềm phân. Táo đen thường được sử dụng để bổ máu và làm thuốc điều trị, có hiệu quả nhất định đối với thiếu máu, giảm tiểu cầu, mệt mỏi và mất ngủ. Táo đen có tác dụng bổ máu, điều hòa khí huyết, giảm căng thẳng và cải thiện chức năng gan và thận.

 

SỰ KHÁC BIỆT GIỮA TÁO ĐỎ VÀ TÁO ĐEN

 

Tiêu chí	Táo đỏ (Hồng táo)	Táo đen (Đại Táo)
Màu sắc	Màu đỏ sẫm hoặc đỏ tươi	Màu đen bóng
Quy trình chế biến	Được thu hoạch khi chín và phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời	Được luộc sơ qua trước khi phơi khô, làm cho vỏ của chúng trở nên nhăn nheo hơn
Hương vị	Vị ngọt, thịt quả dày	Vị ngọt nhẹ, hơi chua
Công dụng	Thường được dùng trong nấu nướng như chè, nước uống giải nhiệt, và chưng cùng yến sào. Táo đỏ giúp bồi bổ cơ thể, an thần, tăng cường chức năng tiêu hóa, và cải thiện giấc ngủ	Thường được sử dụng trong các bài thuốc Đông y vì có dược tính cao hơn Táo đỏ. Táo đen giúp bổ máu, điều hòa khí huyết, giảm căng thẳng, và cải thiện chức năng gan và thận

 

THÍCH HỢP TRONG TRƯỜNG HỢP NÀO?

• Táo đỏ: Phù hợp cho người có Tỳ Vị hư nhược, khí huyết bất túc, ăn ít, phân lỏng, mệt mỏi, tim đập nhanh, mất ngủ.
• Táo đen: Thích hợp cho người bị thiếu máu, giảm tiểu cầu, mệt mỏi, mất ngủ, và cần bổ sung khoáng chất.

 

HƯỚNG DẪN CÁCH LÀM MỘT SỐ MÓN ĂN DINH DƯỠNG TỪ TÁO

1. Canh Táo đỏ dưỡng huyết

Nguyên liệu: 5 quả Táo đỏ, 15 g Hoàng kỳ, 100 g huyết heo.

Cách làm:

• Cho hoàng kỳ vào nồi, thêm 400ml nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 200ml, lấy nước thuốc làm nền.
• Bỏ hạt Táo đỏ, đun cùng nước thuốc một lát, thêm huyết heo, nấu chín và nêm gia vị là có thể dùng.

2. Gà hầm Táo đen và Hoài sơn

Nguyên liệu: 15 g Hoài sơn, 15 g Kỷ tử, 5 g Long nhãn, 6 quả Táo đen, 150 g gà ác (hoặc gà thường hoặc thịt nạc).

Cách làm: Thêm nước vừa đủ, hầm trong 90 phút, nêm gia vị là có thể dùng.

3. Canh Táo đen Làm Đẹp

Nguyên liệu: 5 quả Táo đen, 1 quả trứng gà, 15 g Kỷ tử.

Cách làm: Thêm nước vừa đủ, nấu trong 15 phút là có thể dùng.

 

KẾT LUẬN

Táo đỏ và Táo đen đều là những loại quả quý giá với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Việc ăn táo hàng ngày không chỉ giúp bổ sung dinh dưỡng mà còn hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Hãy lựa chọn loại táo phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn và tận hưởng những lợi ích tuyệt vời mà chúng mang lại.